Pewnie nie wszyscy zgodzą z moją opinią, ale do tej pory nie trafiłam na bardziej ujmujący tekst o dolinie Popradu niż wstęp inż. Jana Brzozowskiego do broszury "Dolina Popradu i jej uzdrowiska" wydanej na przełomie 1935/36 roku. Jan Brzozowski był wówczas posłem ziemi sądeckiej i Prezesem Towarzystwa Przyjaciół Doliny Popradu. Jak napisał Piotr Osóbka w artykule "Droga do Żegiestowa" (Almanach Muszyny 2007, s. 128) - "Z przygodnego kuracjusza, leczącego się w Żegiestowie, stał się Brzozowski dozgonnym wielbicielem jego piękna i niezmordowanym obrońcą żegiestowskich interesów. Związał się z nadpopradzkim uzdrowiskiem nie tylko okazałym pensjonatem "Biały Orzeł", który wybudował w Zdroju, ale również ogromem pracy poświęconym dla rozwoju Uzdrowiska. Celem Towarzystwa, któremu przewodniczył, była praca nad rozwojem gospodarczym i kulturowym miejscowości położonych w Dolinie Popradu, ochrona przyrody i reklama piękna oraz wartości leczniczych Popradu i jego dopływów. Towarzystwo wydało prospekt reklamowy i walnie się przyczyniło do powstania Spółki Drogowej. Spółka w której partycypowały zarządy gminy i magistraty od Starego Sącza po Krynicę, a także Komisja Zdrojowa w Żegiestowie i Wydział Powiatowy w Nowym Sączu, była eksperymentem bez precedensu".
 |
Jan Brzozowski, prezydent Lwowa. Fotografia portretowa,
źródło: szukajwarchiwach.gov.pl |
Pozwoliłam sobie przytoczyć tak obszerny fragment artykułu Osóbki ponieważ, każde z jego zdań mogłoby być początkiem kolejnego materiału. My dzisiaj skupmy się na wspomnianym prospekcie reklamowym. Dzięki zbiorom udostępnionym przez Bibliotekę Narodową na portalu
POLONA (
www.polona.pl) możemy w całości zapoznać się ze wspomnianym wydawnictwem. Każda jego strona iskrzy się od ciekawostek, jednak chyba najbardziej pozostaje w pamięci piękny wstęp Jana Brzozowskiego. Między innymi z tej publikacji będą korzystać twórcy projektu "Spotkania nad Popradem" realizowanego w ramach programu KULTURA W SIECI Narodowego Centrum Kultury (por. www.mgok.piwniczna.com)
 |
| Dolina Popradu i jej uzdrowiska, źródło: www.polona.pl |
 |
| Dolina Popradu i jej uzdrowiska, s. 3, źródło: www.polona.pl |
 |
| Dolina Popradu i jej uzdrowiska, s.4, źródło: www.polona.pl |
Stosunkowo krótkie wprowadzenie ukazuje szerokość myśli oraz dojrzałość autora wynikającą nie tylko z 52 lat życia, ale także z bogatego doświadczenia. Jan Adam Brzozowski-Haluch urodził się w 1883 roku w Siarach w pow. Gorlickim. Tytuł inżyniera uzyskał w 1911 roku we Lwowie. Na portalu Biblioteka Sejmowa (
https://bs.sejm.gov.pl/) czytamy:
"Odbył jednoroczną służbę w pułku kolejowo-telegraficznym armii austriackiej. W czasie studiów czł. Organizacji Młodzieży Narodowej, Związku Młodzieży Polskiej (Zet), Drużyn Bartoszowych. Prezes Czytelni Akademickiej we Lwowie. Po studiach inżynier kolejowy w Krakowie. Podczas I wojny światowej zmobilizowany do armii austriackiej, uczestniczył w oblężeniu Przemyśla, od 1915 w niewoli rosyjskiej w Turkiestanie, skąd zbiegł. W 1917 krótko w I Korpusie Polskim w Rosji; od 1981 w WP, m.in. służył w 1 pułku kolejowym, następnie komendant wojskowej parowozowni w Kowlu i szef kolejnictwa WP na Wołyniu; przeszedł na emeryturę wojskową ze względu na zły stan zdrowia (w stopniu pułkownika). W Polsce niepodległej pracował na kolei w Nowym Sączu, potem we Lwowie (naczelnik wydziału Dyrekcji PKP i prezes Lwowskiej Dyrekcji Kolejowej). Pod koniec l. 20. przeszedł do pracy w przemyśle naftowym. Wiceprezes Zw. Przemysłowców Naftowych, prezes Rady Nadzorczej Banku Naftowego, od 1928 komisarz rządowy Syndykatu Przemysłu Naftowego "Pionier". 1930-31 prezydent m. Lwowa. W l. 30. prezes Izby Przemysłowo-Handlowej w Warszawie i wiceprezes Zw. Przemysłowców w Krakowie. W połowie l. 30. przewodniczący sekcji gospodarczej Rady Wojewódzkiej BBWR. Prezes zarządu Jaworznickich Komunalnych Kopalni Węgla S.A. w Krakowie".
 |
| Uczestnicy konferencji w sali posiedzeń Izby Przemysłowo-Handlowej. Widoczni m.in. przewodniczący komisji dyrektor Martin, prezes Izby Przemysłowo-Handlowej w Krakowie Jan Brzozowski, prezes Izby Rolniczej w Krakowie Edward Kleszczyński, prezes Izby Rękodzielniczej w Krakowie Robert Jahoda-Żóltowski, źródło: szukajwarchiwach.gov.pl |
 |
| Sprawozdanie zarządu i dyrekcji za lata nauki 1932/33, 1933/34, 1934/35, s. 17 |
Część swoich zobowiązań Brzozowski opisuje we wstępie do autorskiej książki pt. "Przedpola", której początkowo zamierzał nadać tytuł "Przedpola Frontu Gospodarczego". Publikacja zawiera niektóre artykuły, referaty i przemówienia inżyniera. Wspomniany wstęp został napisany w Żegiestowie w 1935 roku.
 |
| Jan Brzozowski, Przedpola [przemówienia i artykuły], s. 5 |
Opracowała: T. Ortyl
