O grobowcu rodziny Korwin Gąsiorowskich słów kilka
Na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie znajduje się niezwykły rodzinny grobowiec. Starannie wykute w kamieniu litery oznajmiają, iż jest on grobowcem rodziny Feldmanów, Gąsiorowskich, Czechowiczów.
Po lewej jego stronie widnieje nazwisko znane chyba wszystkim Piwniczanom - tak z osoby, jak i nazwy malowniczej ulicy: doktora Juliusza Korwin Gąsiorowskiego, lwowskiego lekarza, który podczas swego pobytu w Piwnicznej ok. 1885 roku podjął się zbadania wód wypływających w Głębokiem oraz Łomnicy, a dzięki odkrytym w nich właściwościach leczniczych Piwniczna stała się w latach późniejszych popularnym uzdrowiskiem. Zaczęli zjeżdżać letnicy i kuracjusze, powstały Łazienki doktora Ziarki w Łomnicy, piękne drewniane pensjonaty przyjmowały przybywających ze wszystkich stron gości zwabionych sławą „kwaśnych” wód, jak nazywano wówczas wody mineralne.
Poniżej umieszczono krewną doktora Juliusza, Paulinę Korwin Gąsiorowską Feldmanową, urodzoną ok. 1849 roku. Aktorkę, która debiutując w teatrze lwowskim wystąpiła pod pseudonimem Korwin i przy nim pozostała do końca swej scenicznej kariery.
Grała we Lwowie role charakterystyczne i to właśnie we lwowskim Teatrze Miejskim poznała swojego przyszłego męża, znacznie od siebie młodszego Ferdynanda Feldmana.
„Ojciec mój, zakochawszy się w niej, ochrzcił się, przyjął wiarę katolicką, a zrobił to wszystko dla kobiety starszej od siebie. Nie wiem, jak długo to stadło trwało.”
(„Krystyna Feldman albo festiwal tysiąca i jednego epizodu” T. Żukowski, s. 8, Poznań 2001)
Grała także w teatrze w Lublinie i Końskich, w lecie 1888 oraz 1889 występowała w znanym warszawskim teatrze ogrodowym Belle Vue (były to spektakle lekkie, najczęściej komedie, wystawiane przez grupy teatralne w ogródkach przy restauracjach, aktorzy byli opłacani przez właścicieli hoteli -stąd ich nazwa). Wcielała się tam m.in. w rolę Pulcherii w „Domu otwartym” i Mirabelli z „Barona Cygańskiego”.
Starała się o rolę w Teatrze Miejskim w Krakowie, gdzie najprawdopodobniej nie dostała angażu, w późniejszym czasie informacji na jej temat brak i prawdopodobnie zakończyła na tym karierę.
Kiedy kariera Pauliny Feldmanowej dogasała, coraz większą sławę zyskiwał jej mąż, Ferdynand Feldman – kolejna osoba wymieniona na grobowcu. Był nie tylko aktorem teatralnym, wcześniej bowiem studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, a następnie uczył się w Warszawskiej Szkole Dramatycznej Emila Derynga. Na scenie debiutował ok. 1880 roku w zespole prowincjonalnym, od 1881 roku związał się z teatrem krakowskim, gdzie przez niemal 4 miesiące był obsadzany wyłącznie w roli lokajów, ze względu na swoja posturę. W 1890 roku dostał angaż w teatrze lwowskim na 25 lat – tam popularność zdobył jako odtwórca wielu ról komediowych dzięki swoim warunkom zewnętrznym, był bowiem nie tylko niski, ale także gruby, wręcz „kwadratowy”. Dzięki swej posturze wielokrotnie wcielał się w postać Napoleona i to nierzadko bez charakteryzacji. Okazał się wybitnym aktorem także w teatrze dramatycznym, obsadzany w takich rolach jak Bos w „Nadziei” czy Bezsiemionow w „Mieszczanach”-obie role ponoć „uposażył w atrybuty grozy i niesamowitości”. Przy pomocy jedynie gestu i mimiki tworzył różnorakie postaci mimo bardzo oszczędnej charakteryzacji, za to dużą wagę przywiązywał zawsze do rekwizytów.
W międzyczasie w roku 1909 umiera jego żona Paulina:
„W każdym razie pierwsza pani Feldmanowa zmarła, podobno na białaczkę, jak mi mama mówiła.”
(„Krystyna Feldman albo festiwal tysiąca i jednego epizodu” T. Żukowski, s. 8, Poznań 2001)
W 1910 roku zawarł drugie małżeństwo z aktorką i śpiewaczką operetkową, Katarzyną Sawicką.
W sezonie 1915/16 grał w Krynicy – prawdopodobnym jest, że znając historię rodziny żony bywał także w Piwnicznej. Ostatni raz na scenie wystąpił 23 V 1919 roku.
Zmarł 3 VI 1919 roku w Krakowie osierocając zaledwie 3-letnią Krystynę Feldman, która podobnie jak ojciec została aktorką.
”Ojciec zmarł w Krakowie. Zamiast go pochować na cmentarzu Rakowickim, przewieziono trumnę na lwowski cmentarz. Któż mógł przewidzieć, że nam bolszewiki Lwów odbiorą…”
(„Krystyna Feldman albo festiwal tysiąca i jednego epizodu” T. Żukowski, s.8, Poznań 2001)
Krystyna Feldman (1916-2007) zagrała wiele epizodów, najbardziej znana jest jednak z roli pamiętnej Babki (Rozalii) Kiepskiej. W sposób niesamowity wcieliła się także w rolę męską grając Nikifora - krynickiego artystę prymitywistę. I tak wracamy do Piwnicznej, bowiem część scen z filmu „Mój Nikifor” w reżyserii Krzysztofa Krauze i Joanny Kos-Krauze było kręconych także tutaj, w okolicach Majerza. I chociaż pierwotnie sceny te miały zostać nakręcone w Grybowie, ostatecznie zdecydowano, że to Piwniczna-Zdrój „odegra rolę” Bochni.
O Nikiforze i jego związkach z Piwniczną napiszę już w kolejnym poście.
Opracowała: J. Deryng.
Źródła:
„Słownik biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965”, PWN, Warszawa 1973
„Dawni Piwniczanie. Słownik biograficzny.” E. Lebdowicz, M. Lebdowiczowa, Nowy Sącz 2006.
„Krystyna Feldman albo festiwal tysiąca i jednego epizodu” T. Żukowski, s. 8, Poznań 2001
„Ilustracya Polska”, 1902 r.2 nr 14 (sylwetki aktorów)
Cmentarz Łyczakowski (informacje oraz zdjęcia)
Teresa Ortyl – zdjęcie Juliusza Korwin Gąsiorowskiego.
Barbara Kotarba – budynek, w którym kręcono sceny z filmu „Mój Nikifor”, pomoc w odnalezieniu kadrów z Majerza.
Domeny publiczne – fotografie, afisze i pocztówki.
